O powiecie

Powiat Wejherowski (kaszb. Wejrowsczi kréz) leży w północnej Polsce, w województwie pomorskim. Zajmuje 1285,25 km² i liczy ponad 210 tys. mieszkańców. Pod względem zaludnienia zajmuje pierwsze miejsce w województwie i siódme w Polsce wśród powiatów ziemskich. W skład powiatu wchodzi siedem gmin wiejskich: Choczewo, Gniewino, Linia, Luzino, Łęczyce, Szemud i Wejherowo oraz trzy gminy miejskie: Wejherowo, Reda i Rumia, które razem tworzą Małe Trójmiasto Kaszubskie.

Teren północnych Kaszub jest wyjątkowo malowniczy, atrakcyjny i niezwykle urozmaicony przez naturę. Walory przyrodnicze-krajobrazowe sprawiają, że jest to idealne miejsce zarówno do zwiedzania, jak i wypoczynku.

Na terenie powiatu wejherowskiego znajdują się liczne zabytki i obiekty dziedzictwa kulturowego. Wizytówką tutejszych ziem jest ponad 350-letnia Kalwaria Wejherowska, nazywana duchową stolicą Kaszub. Inne ciekawe miejsca to: Park Miejski w Wejherowie z Pałacem Przebendowskich i Keyserlingków – siedzibą Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej, rynek z Ratuszem Miejskim i Kolegiata. Warto wymienić także zabytkowe zespoły dworskie i pałacowe, których znaczna ilość zachęciła pasjonatów do opracowania „Szlaku Dworów i Pałaców Północnych Kaszub”. Znajdziemy tu również największą w Polsce elektrownię szczytowo-pompową „Żarnowiec”, kompleks turystyczny z wieżą widokową „Kaszubskie Oko” w Gniewinie, kaktusiarnię w Rumi czy latarnię Stilo i piękne plaże w Gminie Choczewo.

Poznawanie pięknych zakątków regionu ułatwiają specjalnie przygotowane szlaki piesze, rowerowe i nordic walking, stadniny koni i wypożyczalnie kajaków oraz bardzo dobrze rozbudowana baza turystyczna

W ostatnich latach powiat wejherowski bardzo dynamicznie się rozwija. Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej Samorząd Powiatu Wejherowskiego umiejętnie pozyskuje środki finansowe na różnorodne projekty. Stąd dogodne warunki do inwestowania i zakładania nowych biznesów. Dzięki programom realizowanym przez Powiat szansę otrzymali bezrobotni na założenie działalności gospodarczej. Fundusze unijne wykorzystano też na rozwój szkolnictwa, modernizację dróg czy rewitalizację zabytków.

Powiat Wejherowski to region niezwykle ciekawy kulturowo i zróżnicowany przyrodniczo.

Powierzchnia: 1 285,25 km²
Liczba ludności: 211 455*
*wg danych na dzień: 31.12.2016 r.

KALENDARIUM HISTORII POWIATU WEJHEROWSKIEGO

• 1772 r. - w wyniku pierwszego zaboru Pomorze Gdańskie przekształcono w niemiecką prowincję Prusy Zachodnie.
• 1818 r. – utworzono powiat wejherowski, którego stolicą stało się Wejherowo (Neustadt). Pierwszym starostą (landratem) został von Weiher, właściciel Smażyna.
• 1887 r. - obszary północne powiatu wyodrębniono na rzecz nowego powiatu puckiego.
• 1919 r. - dawny „kreis Neustadt” przekształcono w ograniczony terytorialnie powiat wejherowski. Sopot i Oliwę włączono do Wolnego Miasta Gdańska, a część gmin zachodnich do Niemiec. Pierwszym starostą powiatu wejherowskiego został właściciel ziemski z Wielkiego Donimierza Stefan Dąbrowski.
• 1926 r. - z obszaru powiatu wyłączono Gdynię.
• 1928 r. - rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej połączono powiaty pucki i wejherowski, tworząc powiat morski z siedzibą w Wejherowie.
• 1939 r. - po wybuchu II Wojny Światowej cały obszar Pomorza włączono w granice III Rzeszy. Na terenie powiatu morskiego przywrócono funkcjonowanie niemieckiej landratury, a jego polscy mieszkańcy poddani zostali represjom.
• 1945 r. - powołano w Wejherowie Powiatową Radę Narodową.
• 1950 r. - znacjonalizowano majątek wszystkich samorządów powiatowych. Władze powiatowe włączono w system administracji państwowej, likwidując funkcję starosty, którą połączono z funkcją przewodniczącego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej.
• 1954 r. - z obszaru powiatu morskiego wyodrębniono ponownie powiaty pucki i wejherowski, które istniały do poł. lat 70-tych.
• 1968 r. - otwarto Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie.
• 1972 r. - otwarto Państwową Szkołę Muzyczną I st. im. F. Chopina.
• 1975 r. - zniesiono powiat wejherowski w związku z wprowadzeniem nowego podziału terytorialnego.
• 1990 r. - przywrócono administrację na poziomie ponadgminnym i powstały tzw. rejony administracyjne. Powołano Urząd Rejonowy w Wejherowie.
• 1998 r. – rozporządzeniem Rady Ministrów z 7 sierpnia 1998 r. utworzono powiat wejherowski w obecnym kształcie, który zaistniał 1 stycznia 1999 r., pozostając w ścisłym związku z pierwszymi wyborami do Rady Powiatu, przeprowadzonymi 11 października 1998 r.

Foto: Budynek Starostwa Powiatowego w Wejherowie - początek XX w. a dziś.

Zawierzenie Powiatu Wejherowskiego Matce Bożej Wejherowskiej

Informacje o ołtarzowym obrazie Maryi w kościele klasztornym Ojców Reformatów w Wejherowie sięgają 1654 r. Obraz ten jest interpretacją typowego dla Rodziny Franciszkańskiej przedstawienia Maryi Niepokalanie Poczętej, Ukoronowanej Dziewicy Matki, szczególnej Patronki Zakonu Franciszkańskiego. Tajemnicą pozostaje osoba autora i czas powstania obrazu. Pomimo wielu dokonanych na nim przemalowań i zabiegów konserwatorskich zachował on swój oryginalny XVII-wieczny charakter. Klejnotem, który w sposób wyjątkowy charakteryzuje obraz Maryi, jest trzymany w podniesionym prawym ręku Dzieciątka Jezus kwiat róży. Opisujący zarówno osobę Maryi, jak i Jej Syna, osadzony w tradycji Rodziny Franciszkańskiej i Rodu Wejherów, jako symbol przeżywanego na Kalwarii Misterium Pasyjnego, w połączeniu z nieprzerwaną obecnością w Wejherowie uprawnia do nadania temu Wizerunkowi tytułu Matki Boskiej Wejherowskiej – Madonny Wejherowskiej. Naukowe badania kultu Matki Bożej Wejherowskiej doprowadziły do ustalenia, że jego początki sięgają XVII wieku.

Po II wojnie światowej Ojcowie Franciszkanie podjęli inicjatywę rozszerzenia kultu obrazu Matki Boskiej Wejherowskiej, który od 1953 r. jest w uroczystej oprawie codziennie odsłaniany. Madonnie Wejherowskiej dedykowana jest specjalna modlitwa oraz liczne pieśni, a Jej wizerunek jest obnoszony z dumą na szatach liturgicznych, sztandarach, chorągwiach i feretronach. Od 1987 r. przed ołtarzem Cudownego Obrazu sprawowana jest każdego 11 dnia miesiąca Maryjna Msza Święta. Stwierdzony wielokrotnie fakt łaskawości Matki Bożej Wejherowskiej, zrodził szczerą chęć i pragnienie przyozdobienia Cudownego Obrazu papieskimi koronami. Starania zapoczątkowane w 1972 r. zaowocowały w 1999 r. Historycznej koronacji dokonał osobiście papież Jan Paweł II podczas eucharystycznego spotkania w dniu 5 czerwca 1999 r. na hipodromie w Sopocie.

W dniu następnym 6 czerwca 1999 r. nastąpiło uroczyste powitanie Ukoronowanej Matki Bożej Wejherowskiej w Wejherowie. Dopełnienie procesu koronacyjnego stało się w środowisku inspiracją do kolejnych inicjatyw i czynów Maryjnych, dedykowanych Madonnie Wejherowskiej. Ich szczególniejszymi etapami są rocznicowe obchody koronacji, organizowane w eucharystycznej oprawie w kościele klasztornym i na wejherowskim rynku. Sankcjonując maryjne dobrodziejstwa wynikające z papieskiej koronacji Cudownego Obrazu Matki Bożej Wejherowskiej, Gdańska Kuria Metropolitalna podjęła w 2008 r. decyzję o ubogaceniu Sanktuarium Pasyjnego Kalwarii Wejherowskiej w Wejherowie tytułem Sanktuarium Maryjnego, dekretując o ustanowieniu Diecezjalnego Sanktuarium Pasyjno-Maryjnego w Zespole Franciszkańskim, obejmującym świątynię pod wezwaniem Świętej Anny, Cudowny Obraz Matki Bożej Wejherowskiej i Kalwarię w Wejherowie. Ukoronowana Matka Boża Wejherowska jest dziś uznaną i reprezentatywną Gospodynią miasta Wejherowa i Wejherowskiego Sanktuarium Pasyjno-Maryjnego. Jej kult promienieje na gruncie historii, w blasku tradycji i w bogatej aktualności. Pozostając pod stałą opieką Władzy Zakonnej i Diecezjalnej, jest szeroko, elegancko i gustownie propagowany.

Uwzględniając wolę i pragnienie wiernych, Jego Ekscelencja Metropolita Gdański Ksiądz Arcybiskup Sławoj Leszek Głódź wydał w dniu 17 lutego 2016 r. dekret, ustanawiający z dniem 1 marca 2016 r. Matkę Bożą Wejherowską Patronką Powiatu Wejherowskiego. Odtąd Świętem Patronalnym Matki Bożej Wejherowskiej Patronki Powiatu Wejherowskiego jest Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego w dniu Odpustu sprawowanego na Kalwarii Wejherowskiej.